Organizatorami Konkursu byli:
- Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
- Ministerstwo Gospodarki
- Naczelna Organizacja Techniczna (FSNT-NOT)
- Ministerstwo Zdrowia
- Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
- Ministerstwo Edukacji Narodowej
- Państwowa Inspekcja Pracy
- Urząd Dozoru Technicznego
- Wyższy Urząd Górniczy
- Zakład Ubezpieczeń Społecznych
- Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
- Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność"
- Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych


Sekretariat Konkursu:
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Wśród fundatorów nagród:
Prezes FSNT-NOT Ewa Mańkiewicz-Cudny, która ufundowała dla laureatów 3 roczne prenumeraty „Przeglądu Technicznego”


Wyniki XXXIX edycji Konkursu


Kategoria: Rozwiązania techniczne i organizacyjne



NAGRODA I STOPNIA
Urządzenie do rozbijania brył typu URB/ZS-1 ze zdalnym sterowaniem
Autorzy:
Andrzej Niechwiej z KGHM Polska Miedź S.A. w Lubinie
Jarosław Kuźniar, Roman Sawicki, Marek Andrzejewski
z KGHM Polska Miedź S.A., Oddział Zakłady Górnicze „Polkowice-Sieroszowice" w Polkowicach

Jednym z elementów procesu technologicznego w górnictwie miedziowym jest kruszenie brył skalnych na kratach wysypowych za pomocą młota hydraulicznego. W kopalniach rud miedzi w KGHM Polska Miedź S.A. stosowane są w tym celu urządzenia do rozbijania brył URB ze sterowaniem lokalnym z pulpitu sterowniczego umieszczonego w kabinie na punkcie wysypowym. Dokonując identyfikacji zagrożeń na stanowisku pracy operatora maszyny URB zidentyfikowano następujące czynniki stwarzające niebezpieczeństwo utraty zdrowia lub życia pracownika: narażenie na pył całkowity, hałas, mikroklimat gorący, spadające lub obsuwające się masy skalne (ze stropu lub ociosu), wstrząsy górotworu, odprężenia, poruszające się samojezdne maszyny górnicze oraz ruchome części maszyn i urządzeń.
Nowe urządzenie do rozbijania brył typu URB/ZS1, zaprojektowane przez zespół autorski, wpływa na zwiększenie bezpieczeństwa pracy dzięki przeniesieniu stanowiska sterowania na znaczną odległość, a tym samym oddaleniu operatora od miejsca występowania zagrożeń. Zastosowane kamery, łącze światłowodowe oraz pulpit sterowniczy do zdalnego sterowania umożliwiają realizowanie procesu kruszenia brył skalnych z określonej odległości.
Dzięki zastosowaniu tego urządzenia i możliwości zdalnego kierowania maszyną operator nie jest narażony na zagrożenia ze strony górotworu (wstrząsy, zawały, tąpnięcia) czy poruszające się maszyny lub urządzenia, a sama praca przebiega poza zasięgiem obciążeń termicznych. Ponadto zaobserwowano, iż na stanowisku nastąpiło ograniczenie stresu związanego z wykonywaną pracą.
Nowe rozwiązanie znalazło zastosowane w Dziale Transportu Poziomego i Rurociągów w Zakładach Górniczych „Polkowice-Sieroszowice" i ograniczyło zagrożenia na stanowiskach pracy czterech pracowników. W przyjętej przez firmę polityce poprawy warunków pracy, inne stanowiska będą sukcesywnie wyposażane w urządzenie do rozbijania brył typu URB/ZS1, dzięki czemu liczba osób, których warunki pracy poprawią się, będzie rosła.

NAGRODA II STOPNIA
Hełm ochronny elektroizolacyjny ze zintegrowaną osłoną twarzy
Autorzy:
Jerzy Nowikow, Grzegorz Matusiak, Robert Nader, Hubert Nowikow z HUBIX mgr inż. Jerzy Nowikow w Żabiej Woli
Zygfryd Brański z Centralnego Instytutu Ochrony Pracy - Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie

W celu ochrony głowy i twarzy podczas prac wykonywanych pod napięciem elektrycznym lub w warunkach narażenia na oddziaływanie łuku elektrycznego korzysta się zwykle z zewnętrznych osłon montowanych do tradycyjnych hełmów przemysłowych. Hełm ochronny elektroizolacyjny ze zintegrowaną osłoną twarzy H058S SECRA stanowi innowacyjną ochronę głowy przed urazami wywoływanymi przez spadające przedmioty. Chroni jednocześnie przed porażeniem elektrycznym (zapobiega przepływowi prądu wrażeniowego przez głowę) łukiem elektrycznym, a także przed odpryskami stopionego metalu.
Hełm ochronny elektroizolacyjny składa się ze skorupy i obręczy wykonanych z poliamidu, pasa głównego, tylnego, podbródkowego z polietylenu oraz wizjera z poliwęglanu o grubości 1,5 mm. Wizjer osłony twarzy ma zewnętrzną powłokę odporną na zarysowania i uszkodzenia powierzchni przez drobne cząstki oraz wewnętrzną powłokę zapobiegającą zamgleniu. Z wizjerem połączony jest daszek zwiększający powierzchnię ochrony o osłonę szyi (nowe rozwiązanie w wyrobach tego typu), stanowiący jednocześnie uchwyt do 3 opuszczania osłony. Hełm ma regulację skokową dostosowującą go do obwodu głowy oraz trzypozycyjną regulację wysokości noszenia. Hełm jest zalecany do stosowania jako sprzęt ochrony indywidualnej przy pracach pod napięciem, pracach na wysokości oraz przy wykonywaniu czynności przełączeniowych. Istnieje możliwość powszechnego stosowania tego typu środka ochrony, zwłaszcza przez pracowników zawodowej energetyki przemysłowej firm wykonujących prace konserwacyjne, naprawcze i przyłączeniowe na liniach elektroenergetycznych.

NAGRODA II STOPNIA
Urządzenie do poboru próbek koksu lub węgla
Autorzy:
- Bogusław Walotek, Andrzej Koźmiński, Grzegorz Krzywda z Koksowni Przyjaźń Sp. z o.o. w Dąbrowie Górniczej

Dotychczas do pobrania próbek koksu lub węgla była stosowana - zgodnie z Polską Normą PN-ISO 18283 - metoda ręczna, polegająca na umieszczeniu na zatrzymanym taśmociągu z pobieranym materiałem ramki „wycinającej" strugę tego materiału i zbieraniu go ręcznie łopatką oraz zmiotką. Czynność tą wykonywały dwie osoby, które były narażone na duże stężenie pyłów, zagrożenia związane z pracą na wysokości oraz urazy mechaniczne.
Istotą zaprezentowanego przez autorów rozwiązania jest całkowita automatyzacja procesu poboru próbek koksu lub węgla i wyeliminowanie poboru ręcznego próbek w strefie o dużym zapyleniu oraz na wysokości 6 m. Zgłoszone do konkursu urządzenie ma hydrauliczny napęd składający się ze stacji hydraulicznej, zgarniacza materiału, zamontowanego na stalowych prowadnicach za pomocą tulei i na stałe połączonego z siłownikiem hydraulicznym, oraz zsypni koksu do pojemnika. Ruch hydraulicznego układu napędowego, uruchamiany przyciskiem, powoduje ruch posuwisto-zwrotny zgarniacza, który przecina strugę koksu w płaszczyźnie prostopadłej do osi podłużnej przenośnika taśmowego i kieruje go na zsypnię jednospadową, do pojemnika na próbki. Po zakończeniu procesu poboru próbki następuje zmiana kierunku pracy napędu zgarniacza i jego powrót do położenia wyjściowego. W pobieraniu próbki nie uczestniczy bezpośrednio żaden pracownik, a o włączeniu urządzenia do poboru próbki decyduje operator punktu załadunkowego ze sterowni.
Zastosowanie urządzenia umożliwiło:
ograniczenie liczby pracowników wykonujących pracę w warunkach dużego zapylenia,
całkowite wyeliminowanie zagrożenia urazami z powodu upadku z wysokości (wysokość miejsca poboru - 6 m) oraz innymi urazami mechanicznymi,
ograniczenie możliwości urazu spowodowanego przypadkowym uruchomieniem przenośnika taśmowego,
poprawę warunków pracy 32 pracowników.


NAGRODA III STOPNIA
Poprawa bezpieczeństwa i higieny pracy na stropie baterii koksowniczej poprzez modernizację pokryw otworów zasypowych oraz zmianę materiału i sposobu uszczelniania pokryw

Autorzy:
- Janusz Mytych, Paweł Pawiński, Władysław Kwiatkowski z ArcelorMittal Poland S.A. Oddział w Zdzieszowicach

W produkcji koksu w koksowni w Zdzieszowicach stosuje się technologię wysokotemperaturowego odgazowania węgla kamiennego bez dostępu powietrza. Proces ten przebiega w komorach koksowniczych w dwóch ciągach produkcyjnych, różniących się systemem załadunku komór. Są to systemy: zasypowy i ubijany. W systemie zasypowym komory koksownicze napełnia się wsadem z wozu zasypowego przez otwory umieszczone na stropie, po czym następuje zamknięcie otworów zasypowych na stropie baterii koksowniczej przez układ pokrywy osadzonej w siedlisku otworu zasypowego. Długotrwałe oddziaływanie wysokiej temperatury, szoków termicznych występujących podczas kolejnego obsadzenia komory oraz bardzo korozyjnej atmosfery przyczynia się do nieodwracalnej deformacji i uszkodzeń pokrywy zasypowej. Czynniki te wymuszają na obsłudze technologicznej stropu czynności związane ze stabilizowaniem pokrywy w siedlisku otworu zasypowego, każdorazowo po operacji zapełnienia komory koksowniczej wsadem węglowym. W konsekwencji pracownicy wykonują swoje obowiązki w warunkach narażenia na:
- poparzenia gorącymi gazami odlotowymi pochodzącymi z komory koksowniczej,
- oddziaływanie gazu surowego emitowanego do otoczenia.
Podczas procesu dotychczas stosowano pokrywę złożoną z zewnętrznego, żeliwnego korpusu wraz z uzbrojeniem (stożkowym trzpieniem i płytą oporową służącą do otwierania) i części wewnętrznej była wypełnionej materiałem izolacyjnym.
W celu wyeliminowania narażenia na czynniki niebezpieczne oraz poprawy komfortu pracy na stropie baterii w strefie otworów zasypowych, zespół autorski zaproponował rozwiązanie, na które składa się m.in.:
odpowiednia stabilizacja pokryw otworów zasypowych,
zastosowanie wykładziny pokryw otworów zasypowych,
zautomatyzowanie operacji czyszczenia pokryw oraz siedlisk otworów zasypowych w strefie uszczelniania.
Wprowadzenie nowych technologii oraz rozwiązań przyczyniło się do:
poprawy warunków pracy obsługi technologicznej dzięki obniżeniu temperatury korpusu pokrywy oraz zmniejszeniu pracochłonności i wydatku energetycznego w związku z wyeliminowaniem konieczności ręcznej stabilizacji pokrywy,
utrzymania czystości strefy uszczelnienia otworów zasypowych, a tym samym zwiększenia hermetyczności układu pokrywa-siedlisko otworu zasypowego,
zmniejszenia pracochłonności związanej z przygotowaniem masy oraz ręcznym jej dozowaniem,
obniżenia kosztów regeneracji nowej pokrywy (o 50%).

NAGRODA III STOPNIA
Zmechanizowane stanowisko wiertnicze, wychylno-obrotowe
Autorzy:
- Marek Celmer, Mieczysław Lubryka, Jerzy Nogły, Van Hai Dang
z Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. KWK „Jas-Mos" w Jastrzębiu Zdroju

W celu wzmocnienia i zabezpieczenia czoła wyrobiska ścianowego, a także stropu w miejscach, w których najczęściej występuje opadanie skał, stosuje się metodę tzw. „korytkowania" (żerdziowania). Polega ona na wywierceniu otworów pod stropem do czoła przodka ścianowego i wprowadzeniu zabezpieczenia -korytka. Zadanie to wykonywane jest na każdej zmianie roboczej (z uwagi na z prowadzeniem odpraw zmianowych w zakładzie pracy. Na podstawie przeprowadzonych audytów odpraw zespół autorski podjął następujące działania mające na celu zwiększenia zaangażowania kierownictwa i pracowników w kwestie związane z praktycznym rozwiązywaniem problemów dotyczących bezpieczeństwa pracy w zakładzie:
dokonano analizy problematyki podejmowanej podczas odpraw,
określono zasady ustalania harmonogramu i porządku odpraw,
sporządzono uregulowania systemowe na szczeblu zakładu zapewniające odpowiednią realizację odpraw,
wyznaczono osoby odpowiedzialne za realizację zadania,
stworzono odpowiednią dokumentację (np. Dziennik Szkoleń BHP wraz z obowiązującą tematyką, „Pracowniczą Deklarację BHP").
Wdrożenie proponowanych zasad na wydziałach produkcyjnych, utrzymania ruchu oraz logistyki przyczyniło się do podniesienia świadomości bezpiecznego zachowania pracowników, umożliwiło osobom zatrudnionym na stanowiskach robotniczych aktywne uczestniczenie w organizacji codziennego dnia pracy, a także do poprawy komunikacji, a tym samym pobudzenia pracownikow do szybkiego oraz właściwego reagowania na uchybienia popełniane przez nich samych i ich współpracowników. Rozwiązanie to przyniosło również efekty ekonomiczne w postaci zmniejszenia w skali zakładu kosztów bezpośrednich z tytułu potencjalnych wypadków przy pracy.


Kategoria: Prace naukowo-badawcze


NAGRODA I STOPNIA
Sygnalizator ostrzegawczy w pojazdach uprzywilejowanych zintegrowany z układem komunikacji i układem aktywnej redukcji hałasu

Autorzy:
- Paweł Górski, Leszek Morzyński, Tomasz Krukowicz z Centralnego Instytutu Ochrony Pracy - Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie

Poziom hałasu emitowanego w trakcie poruszania się pojazdu uprzywilejowanego przekracza na zewnątrz 120 dB, a w jego wnętrzu 90 dB. Hałas stanowi zatem istotne zagrożenie dla załogi pojazdu (przekroczone są
- Zbigniew Słota, Krzysztof Słota, Anna Słota z Politechniki Śląskiej w Gliwicach
• Przestrzenna sieć obserwacji sejsmologicznej KWK „Bobrek-Centrum"
Autorzy:
Adam Barański z Kompanii Węglowej S.A. w Katowicach
Andrzej Malesza, Wojciech Tetla, Aleksandra Pierzyna z Kompanii Węglowej S.A. Oddział KWK „Bobrek-Centrum" w Bytomiu
Adam Lurka z Głównego Instytutu Górnictwa w Katowicach
• Poprawa bezpieczeństwa pracy poprzez wdrożenie do eksploatacji systemu zasilania kompleksu ścianowego wysokowydajnego
z wykorzystaniem małogabarytowych stacji transformatorowych podwieszanych i przemieszczanych po szynach kolejki podwieszanej nad trasą przenośnika taśmowego
Autorzy:
- Mirosław Janik, Jerzy Domagała, Sylwester Bogacki, Krzysztof Białoń z Kompanii Węglowej S.A. Oddział KWK „Ziemowit" w Lędzinach
• Urządzenie korekcji poprzecznej trasy przenośnika Rybnik 850
Autorzy:
- Krzysztof Baranowski, Adam Jendryczko, Krzysztof Kempny, Leszek Szczepański z Kompanii Węglowej S.A., CW„Zachód" Oddział KWK „Knurów-Szczygłowice" w Knurowie
• Tunel kesonowy przenośnika taśmowego Gwarek-1000
Autorzy:
- Michał Ferdyan z Kompanii Węglowej S.A., CW „Zachód" Oddział KWK „Knurów-Szczygłowice" w Knurowie
• Zastosowanie Średniociśnieniowej Automatycznej Stacji Filtracyjnej w układzie wodnym zasilającym kombajn ścianowy
Autorzy:
Marek Guc z Kompanii Węglowej S.A. Oddział KWK „Pokój" w Rudzie Śląskiej
Mariusz Pluciński z Seetech Polska Sp. z o. o. w Dąbrowie Górniczej
• Modernizacja łożyska wahliwego, zabudowanego zwłaszcza w biernym kole zębatym bębna napędowego przenośnika taśmowego Gwarek-1000
Autorzy:
- Zbigniew Kijewski, Eugeniusz Lerch, Grzegorz Stabla, Mieczysław Lubryka z Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. KWK „Jas-Mos" w Jastrzębiu Zdroju
• Dmuchawa strumienicowa elektryczna DSE-400
Autorzy:
- Marek Jedziniak, Marcin Steindor z Instytutu Techniki Górniczej KOMAG w Gliwicach we współpracy z SelmaG Sp. z o.o. w Morągu