Inżynieria odgrywa od stuleci kluczową rolę w rozwoju cywilizacyjnym świata, a także w rozwiązywaniu najważniejszych problemów lokalnych i globalnych, w tym m.in. bezpieczeństwa ekologicznego. Decyduje o postępie technologicznym, społecznym i gospodarczym we wszystkich dziedzinach z uwzględnieniem zasad zrównoważonego rozwoju. Współczesny świat potrzebuje coraz bardziej nowoczesnej myśli inżynieryjnej do ograniczania skutków dewastacji środowiska naturalnego i zmian klimatu, redukcji zanieczyszczeń, wprowadzania zeroemisyjnej produkcji przemysłowej oraz poprawy standardu życia i zdrowia mieszkańców.
Obchody Światowego Dnia Inżynierii Zrównoważonego Rozwoju są okazją do debaty na ten temat w środowisku uczonych i praktyków, przekonuje Ewa Mańkiewicz-Cudny, prezes Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT.
Dokonania twórców techniki są znane są wieków, dlaczego dopiero teraz obchodzimy Światowy Dzień Inżynierii Zrównoważonego Rozwoju?
Inżynieria jest niewątpliwie jedną z podstawowych dziedzin decydujących o postępie cywilizacyjnym świata z uwzględnieniem zasad zrównoważonego rozwoju. Praktyki tego typu są doceniane od dawna w różnych gałęziach produkcji przemysłowej, konstrukcyjnej, systemach energetycznych, transporcie, gospodarowaniu odpadami czy rekultywacji środowiska. Każda branża, wykorzystująca zasoby i surowce naturalne, powinna się nimi kierować. Rola inżynierów w tych działaniach zawsze była wiodąca, ale do niedawna nie mieli swojego święta. Uchwalono je dopiero na światowym kongresie społeczności inżynierskiej w Melbourne w 2019 roku, zorganizowanym przez World Federation of Engineering Organizations (WFEO) wspólnie z UNESCO.
Kto był inicjatorem wprowadzenia Światowego Dnia Inżynierii Zrównoważonego Rozwoju?
WFEO wspólnie z UNESCO zaproponowała, w czasie obrad tego kongresu, w którym udział wzięło ok. 3 tys. uczestników z ponad 100 krajów, żeby 4 marca ogłosić Światowym Dniem Inżyniera. W wystąpieniach podkreślano, że o zrównoważonym rozwoju, mówią najczęściej ekonomiści i prawnicy w kontekście regulacji prawnych, czy operacji finansowych. Pomija się natomiast rzecz najważniejszą, dotyczącą wskazywania kierunku rozwoju cywilizacyjnego, który zależy od postępu naukowo-technicznego. To naukowcy, inżynierowie, twórcy techniki mają przecież głos decydujący w urzeczywistnianiu idei zrównoważonego rozwoju. Uczestnicy uznali, że świat za mało ich słucha, koncentrując się głównie na skutkach ekonomicznych, dlatego wprowadzenie Światowego Dnia Inżynierii Zrównoważonego Rozwoju, stanie się okazją do docenienia roli twórców techniki i ich osiągnięć. Pozwoli na szerszą dyskusję o wyzwaniach stojących przed inżynierami z uwzględnieniem zasad połączenia rozwoju z uwarunkowaniami ekologicznymi, ze wskazaniem na znaczenia twórczości technicznych w życiu społeczeństwa i jednostki.
Jakie wyzwania są dla środowiska inżynierskiego najważniejsze w urzeczywistnianiu idei zrównoważonego rozwoju?
Nasilające się zmiany klimatu stawiają przed inżynierami wiele problemów do rozwiązania. Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych, tworzenie nowych technologii w zakresie racjonalnej gospodarki wodą (uzdatnianie i oszczędzanie), zdecydowanych oszczędności: energii, zasobów i surowców naturalnych, minimalizowanie skutków klęsk żywiołowych, tworzenie gospodarki obiegu zamkniętego, to tylko nieliczne przykłady takich działań. Ta lista jest naprawdę długa i obejmuje wprowadzanie zmian technologicznych nie tylko w działalności przemysłowej, urbanistycznej, transportowej czy gospodarczej, ale także w biotechnologii, telemedycynie i wielu innych dziedzinach. Ważna jest również zmiana społecznej świadomości w odniesieniu do korzystania z zasobów planety. Praktyczne wykorzystanie osiągnięć inżynierskich poprawia standard życia, umożliwia szeroki dostępu do dóbr kultury, nowoczesnych metod diagnostyki i leczenia. Pandemia COVID-19 pokazała jakie znaczenie mają twórcy techniki nie tylko w tworzeniu zaawansowanej technologicznie aparatury do ratowania ludzkiego życia, ale także w rozwoju narzędzi informatycznych, które zapewniły społeczeństwu zdalną komunikację i możliwość kontynuowania edukacji i pracy zawodowej. Inżynieria odgrywa decydującą rolę w realizacji założeń zrównoważonego i cywilizacyjnego rozwoju. Wspólne święto środowiska inżynierskiego stwarza możliwość, żeby dyskutować o tych wszystkich dokonaniach, osiągnięciach i wyzwaniach, a także – co niemniej ważne – pokazać je społeczeństwu.
Inżynierowie chętnie włączają się w obchody swojego święta?
Organizowaliśmy je dopiero dwukrotnie i to w mało sprzyjających okolicznościach z powodu pandemii, ale członkowie polskiej delegacji w Melbourne entuzjastycznie przyjęli informację o ustanowieniu Światowego Dnia Inżynierii Zrównoważonego Rozwoju. Nasza delegacja na kongresie w Australii było dość liczna. To była 23-osobowa reprezentacja środowisk naukowych, inżynierskich i przemysłowych. Wszyscy postanowiliśmy włączyć się aktywnie w ogólnopolskie obchody tego święta, które ma podkreślać rolę twórców techniki i znaczenia ich pracy dla społeczeństwa i gospodarki. Partnerem FSNT-NOT w 2020 roku była Politechnika Poznańska. Pierwsze obchody tego święta, odbyły się w Poznaniu pod hasłem „Zrównoważonego rozwoju”. Poświęcone były perspektywom sztucznej inteligencji oraz przypomnieniu wkładu polskich inżynierów w rozwój światowej cywilizacji. W 2021 roku organizowaliśmy je pod hasłem „Zdrowa planeta”, wspólnie z Politechniką Śląską, ale już w formule on-line.
Pod jakim hasłem odbywają się tegoroczne obchody Światowego Dnia Inżynierii Zrównoważonego Rozwoju?
Mottem tegorocznych obchodów 4 marca, jest hasło „Odbudujmy lepszą inżynierię na przyszłość”, a naszym partnerem w tym roku jest Politechnika Warszawska. Lepsza inżynieria, to taka, która dobrze służy człowiekowi, poprawia standard życia, zapewnia bezpieczeństwo i eliminuje zagrożenia. Niestety, żyjemy w świecie nasilających się zagrożeń militarnych, klimatycznych, ekologicznych, zdrowotnych, egzystencjalnych, cybernetycznych i wielu innych. Od twórców techniki zależy jak sobie z tymi kryzysami poradzimy. Jeśli cywilizacja ma przetrwać, to jest ostatni moment na odbudowanie lepszej inżynierii. To jest nasz główny temat, a oprócz tego chcemy porozmawiać o wkładzie inżynierów w rozwój nauki, medycyny, technologii i gospodarki. Wystąpienie inauguracyjne prof. Mariusza Malinowskiego, prorektora ds. nauki Politechniki Warszawskiej poświęcone będzie nowym technologiom w energetyce, jako odpowiedzi na wyzwania Europejskiego Zielonego Ładu. Wśród ważnych zagadnień nie zabraknie też problematyki dotyczącej wykorzystania przełomowych rozwiązań medycznych w diagnostyce i leczeniu pacjentów, w tym m.in. z wadami słuchu. Prof. Henryk Skarżyński podzieli się swoją wiedzą i dokonaniami. Jest to nie tylko wybitny lekarz, ale też twórca oraz wynalazca implantów i nowoczesnych aparatów słuchowych, które służą pacjentom na całym świecie do powrotu do świata dźwięków. Zbudował w Falentach ponadnarodowy ośrodek, który nie tylko leczy, ale też kształci specjalistów. Chcemy pokazać, że to wszystko jest możliwe dzięki inżynierii. Będziemy się też skupiać na digitalizacji, internecie rzeczy, przemyśle 4.0 i standaryzacji, która optymalizuje wszystkie procesy, a także na perspektywach kształcenia inżynierów dla przyszłości. W czasie naszej konferencji przewidziane jest również wystąpienie przedstawicieli Kół Studenckich Politechniki Warszawskiej, którzy powiedzą o swoich dokonaniach jak młodzi twórcy. Obchody Światowego Dnia Inżyniera dla Zrównoważonego Rozwoju rozpoczynają się o godzinie 10.30. Konferencja odbędzie się on-line. Jest to możliwe dzięki Spółce NOT Informatyka, która od 2012 r funkcjonuje w strukturach Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT. Stworzyła doskonały system informatyczny i różne aplikacje do wspierania naszej działalności statutowej i stowarzyszeń zrzeszonych w Federacji. Mamy bezpieczny komunikator do zdalnej organizacji wydarzeń i tajnych głosowań. Dzięki tym narzędziom z powodzeniem możemy realizować takie wydarzenia on-line. Tegoroczne obchody też przygotowujemy w tej formule.
Zapraszamy do udziału w tej uroczystości, po uprzednim dokonaniu formalności związanych z rejestracją na stronie FSNT-NOT (sdi.enot.pl).
Z Ewą Mańkiewicz-Cudny, prezesem zarządu FSNT-NOT rozmawiała Jolanta Czudak
